عصاره گیاه گزنه؛ جایگزینی برای آنسولین

عضو هیئت علمی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی با اشاره به دستاوردهای این پژوهشکده، درباره اثرات آن بر جامعه گفت: تاثیر مستقیم فعالیت‌های جهادگرانه بر زندگی مردم در حوزه طرح‌های پژوهشی پژوهشکده گیاهان دارویی به خوبی قابل مشاهده است. نمونه آن همین کپسول عصاره گزنه است که برای بیماران دیابتی تولید شده است که باعث می شود یکی از مشکلات جدی آنها تا حدی برطرف شود.

به گزارش فارما تودی، در آستانه چهل و دومین سالگرد تاسیس جهاد دانشگاهی، دکتر سعید کیانبخت، عضو هیئت علمی پژوهشکده گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی در گفت‌وگو با ایسنا به بیان توضیحاتی درباره یکی از جدیدترین دستاوردهای این پژوهشکده برای بیماران دیابتی پرداخت.

دکتر کیانبخت با بیان این که «گیاه گزنه از قدیم در ایران به عنوان کاهنده قند خون برای درمان دیابت استفاده شده است» افزود: حدود ۹۰ الی ۹۵ درصد، افراد مبتلا به دیابت، دیابت نوع دوم و بقیه دیابت نوع یک دارند. در دیابت نوع دوم، انسولین کافی توسط لوزالمعده ساخته نمی‌شود و یا سلول‌های بدن پاسخ کافی به انسولین نمی‌دهند؛ یعنی انسولین به اندازه کافی بر روی آنها موثر نیست.

جایگزینی برای انسولین

او افزود: کار انسولین این است که باعث می‌شود گلوکز یا قند خون وارد سلول‌ها و در آنها مصرف شود. وقتی انسولین به مقدار کافی تولید نمی‌شود و تاثیر کافی بر سلول‌ها نمی‌گذارد، گلوکز به اندازه کافی از خون وارد سلول‌ها نمی‌شود و گلوکز خون بالا می‌رود. به این وضعیت، دیابت گفته می‌شود. بالا بودن گلوکز خون عوارض زیادی ایجاد می‌کند.

عضو هیئت علمی پژوهشکده گیاهان دارویی ادامه داد: گیاه گزنه از گذشته در مناطق مختلف ایران توسط بیماران دیابتی به عنوان کاهنده قند خون استفاده می‌شده است. بیماران دیابتی نوع دوم در چند سال اولیه ابتلا به بیماری به داروهای صناعی خوراکی کاهنده قند خون پاسخ می‌دهند و این امر باعث می‌شود قند خون کاهش یابد و به محدوده نرمال برسد، اما پس از چند سال، این بیماران به داروهای مذکور پاسخ نمی‌دهند و در نتیجه نیازمند تزریق انسولین می‌شوند.

دکتر کیانبخت تصریح کرد: تزریق انسولین هم مشکلات و عوارضی دارد. یکی از مشکلات انسولین، تزریقی‌بودن آن است و دیگری، عوارضی است که ممکن است ایجاد کند. به همین دلیل بسیار مهم است اگر داروی خوراکی وجود داشته باشد که بتواند جایگزین انسولین تزریقی شود و نیاز به انسولین را مرتفع کند. بنابراین عصاره گیاه گزنه که از برگ این گیاه تهیه شده بود، از راه خوراکی به بیماران دیابتی نوع دوم که نیازمند تزریق انسولین بودند، به مدت سه ماه با دوز هر ۸ ساعت ۴۰۰ میلی گرم داده شد. البته، بیماران همزمان با گزنه، داروهای صناعی کاهنده قند خون هم مصرف می‌کردند.

کپسول عصاره گزنه

او درباره نتایج این مطالعه خاطرنشان کرد: پس از سه ماه، قند خون این بیماران اندازه‌گیری شد و نتایج را با گروهی دیگر از این بیماران که نیازمند تزریق انسولین بودند، ولی دارونما دریافت کرده بودند، مقایسه کردیم. نتایج نشان داد که مصرف عصاره برگ گزنه به همراه سایر داروهای صناعی خوراکی کاهنده قند خون، گلوکز خون را به محدوده طبیعی می‌رساند و نیاز به انسولین مرتفع می شود. این دارو (اورتی هرب) الان به شکل کپسول خوراکی تولید می‌شود.

دکتر کیانبخت در پاسخ به پرسشی درباره ماندگاری تاثیر این دارو بر افراد دارای دیابت نوع دوم گفت: البته ممکن است پس از چند سال و با پیشرفت بیماری، این بیماران که ابتدا به مصرف گزنه پاسخ مثبت می‌دادند، دیگر از منفعت گزنه بهره‌مند نشوند، ولی از آن جایی که تازه چند ماه است که این دارو در بازار عرضه شده است، هنوز مشخص نیست که آیا بعد از گذشت چند سال و در آینده، این بیماران به تزریق انسولین نیاز پیدا می‌کنند یا نه.

عضو هیئت علمی پژوهشکده گیاهان دارویی با اشاره به دستاوردهای این پژوهشکده، درباره اثرات آن بر جامعه گفت: تاثیر مستقیم فعالیت‌های جهادگرانه بر زندگی مردم در حوزه طرح‌های پژوهشی پژوهشکده گیاهان دارویی به خوبی قابل مشاهده است. نمونه آن همین کپسول عصاره گزنه است که برای بیماران دیابتی تولید شده است که باعث می‌شود یکی از مشکلات جدی آنها تا حدی برطرف شود. فعالیت‌های جهاد دانشگاهی و از جمله پژوهشکده گیاهان دارویی در موارد قابل توجهی بر رفع مشکلات جامعه اثرگذار بوده است و می‌تواند نقش مهمی در بی اثر کردن تحریم‌ها داشته باشد.

دکتر کیانبخت با اشاره به همکاری دانشجویان با محققان پژوهشکده گیاهان دارویی بیان کرد: دانشجویان بسیاری از دانشگاه‌های مختلف همکاری پژوهشی در قالب پایان نامه با پژوهشکده گیاهان دارویی دارند و این همکاری باعث می‌شود روش‌ها را بیاموزند و به حل مشکلات جامعه کمک کنند.