میزگردی درباره چالشهای طرح دارویار در برنامه «پایش»: زمان اجرا مناسب نبود
زهرا شیخی، سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی و حسین شمالی، مدیرکل غذا و دارو وزارت بهداشت و درمان با حضور در برنامه زنده تلویزیونی «پایش» که سهشنبه شب از شبکه اول سیما پخش شد، طرح دارویار و چالشهای پیشروی این طرح را سه ماه پس از اجراییشدن آن بررسی کردند.
به گزارش فارماتودی، زهرا شیخی با تاکید بر آماده نبودن زیرساختها برای اجرای این طرح گفت: قبل از هر چیزی باید زیرساختهای نظام ارجاع، پزشک خانواده و نسخه الکترونیک فراهم میشده اما در زمان اجرای این طرح، وزرات بهداشت چنین آمادگی را نداشت.
او با تقدیر از تلاشهای سازمان غذا و دارو، افزود: من به عنوان نماینده عملا میبینم که نسخه الکترونیک هنوز با درصد بالای اجرایی نشده است. در برخی از روستاها هنوز سیستمها فعال نشدهاند و به دلایل مختلف مانند قطعی سیستم و تغییر کدها، اصلا به مردم داروی داده نمیشود.
زمان اجرا مناسب نبوده است
زهرا شیخی با طرح این پرسش از دیگر مهمان برنامه که هدف اجرای طرح دارویار چه بوده، گفت: طرح دارویار بر روی کاغذ طرح خوبی است اما این طرح درست، در زمان مناسب اجرا نشده است. اکنون باید این پرسش را مطرح کرد که آیا اهداف این طرح محقق شده است؟
مدیرکل غذا و دارو وزارت بهداشت هم در پاسخ به پرسش سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس گفت که موضوع اصلی در طرح دارویار بحث انتقال یارانه دارو از ابتدای زنجیره به انتهای آن بود. در چند سال گذشته بحث حذف ارز ترجیحی مطرح بوده و نه سیاستگذاران و نه کارشناسان بر فسادزابودن ارز ترجیحی اختلافنظری نداشتند.
او با اشاره به فسادآفرین بودن ارز ترجیحی افزود که طبیعی است وقتی ارز ارزان در اختیار وارداتکنندگان قرار میگیرد، یارانه به هدف نمیخورد و بخشی از آن هدر میرود؛ به عنوان مثال، واردات مواد اولیه حدود سی درصد افزایش داشته و نیاز کاذب بهوجود آمده است.
شمالی یکی از مشکلات اصلی را تامین ارز دارو، دانست و ادامه داد که سازمان غذا و دارو متولی تامین دارو بهعنوان اولویت اصلی کشور است، اما یک بخش از این زنجیره به تامین ارز دولتی گره خورده بود.
او در ادامه افزود: تولیدکننده دارو برای واردات مواد اولیه، باید در صفهای طولانی دریافت ارز دولتی منتظر میماند، به طور مثال در سال گذشته برای چند ماهی ارز دولتی ارائه نشد، بنابراین در چنین حالتی زنجیره تولید با اختلال جدی مواجه شد.
شمالی تاکید کرد: با اجرای این طرح دو نگرانی بهوجود آمد؛ نخست افرادی که بیمه نبودند؛ اما با مصوبه مجلس تمامی افراد فاقد بیمه در سه دهک اول، بیمه شدند و مابقی افراد نیز با ثبت درخواست تا سه ماه تحت پوشش بیمه قرار گرفتهاند. در واقع از ابتدای سال جاری 6 میلیون نفر از افراد فاقد بیمه، تحت پوشش بیمه قرار گرفتهاند. و دومین نگرانی، داروهای بود که تحت پوشش بیمه نبودند.
مدیرکل غذا و دارو در ادامه سخنانش گفت: در طرح دارویار مبلغ پرداختی مردم با همکاری بیمهها ثابت نگه داشته شد و حتی در 366 قلم از داروهایی که بیمه نبودند، پرداختی مردم تغییری نکرده و مابه التفاوت مبلغ آنها توسط بیمهها پرداخت میشود.
شمالی در پاسخ به پرسش مطرحشده دیگر توسط زهرا شیخی، مبنی بر اینکه آیا در طرح دارویار هدف آن بوده که دارو بموقعه و راحتتر به دست مصرفکننده واقعی برسد و آیا این اهداف محقق شده است، تاکید کرد: بله این اهداف تا حدی زیادی محقق شده است.
در ادامه برنامه عضو کمیسیون بهدات مجلس درباره چگونگی نظارت بر اجرای این برنامه توسط سازمان غذا و دارو سئوالاتی پرسید، که در جواب حسین شمالی تصریح کرد: سازمان غذا و دارو از اولین روز اجرای این طرح رصدهای خود را بر اجرای درست آن آغاز کرده و اینکه مردم ریالی افزایش پرداخت نداشته باشند و این هدف محقق شده است و معمولا افزایش دارو بر محصولات دیگر مانند مکملها بوده است.
او اینگونه ادامه داد: نکته مهم دیگر مسئله تامین دارو است، یعنی اساسا باید دارو وجود داشته باشد که بتوان در مورد آن برنامهریزی کرد؛ در صورتی که زنجیره تامین با ادامه ارز ترجیحی، به طور کلی نابود میشد.
اجرای طرحها زمانبر است
مدیرکل سازمان غذا و دارو در ادامه برنامه پایش گفت: از زمانیکه برنامه و یا سیاسی شروع به کار میکند تا به ثمر رسیدن آن حدود چهار تا شش ماه زمان لازم است. کاستیهای موجود در زیرساختها قابل قبول است اما اگر چنین طرحی اجرا نمیشد، بدنه تولید و تامین دارو از بین میرفت.
او در پاسخ به انتقادها درباره اجرای نسخه الکترونیک نیز تاکید کرد: موضوع نسخه الکترونیک حداقل 12 سال است که تکلیف دولتها بوده اما پیشرفت این پروژه تنها در سالی که گذشت قابل توجه بوده است؛ اجرا نکردن طرح دارویار به معنای هدر رفتن صدها میلیون دلار در سال است؛ پس برای اجرای این طرح نباید منتظر مهیاشدن همه زیرساختها بود، چرا که هزینه اجرانشدن این طرح به مراتب خیلی بیشتر از ایرادات وارد به این طرح است.
گناه مردم چیست
سخنگوی کمیسیون بهداشت مجلس در واکنش به این سخنان گفت: هنوز هم میگویم که زمان اجرا مناسب نبوده است؛ گناه مردم چیست که همزمان باید هم جراحی اقتصادی، هم افزایش قیمت کالاهای اساسی و هم افزایش مالیاتها را در کنار اجرای طرح دارویار تحمل کنند. مجلس شرط کرده بود که اگر قرار است طرح دارویار اجرایی شود، هیچ تغییری در قیمت داروها اتفاق نیفتد.
زهرا شیخی افزود: ما باید تابآوری مردم را در نظر بگیریم و در نهایت مردم بیگناه فشارها را تحمل میکنند. باید در تصمیماتی که برای مردم گرفته میشود، عقلانیت حاکم باشد. مردم میتوانند گوشت و مرغ نخرن، اما نمیتوانند دارو بیمارهایشان را تهیه نکنند.
او ادامه داد که سازمان غذا و دارو باید منابع مالی پایدار را در اختیار بیمهها قرار دهد. مجلس هم خبر نداشت که قرار است طرح دارویار چه زمانی اجرا شود و اما صبح روز بعد خبردار شدیم. مجلس فقط به دولت اجازه داده بود که با شرط عدم تغییر قیمت کالاهای اساسی، ارز ترجیحی را حذف کند.
شیخی گفت: با فشار رئیس مجلس، چهار همت از 9 همت از سازمان برنامه و بودجه گرفته و به وزرات بهداشت داده شد تا بدهی شرکتهای بیمه و داروخانهها پرداخت شود.
اجرای دارویار اجتنابناپذیر بود
مدیرکل غذا و دارو در پاسخ به این انتقادها گفت که طبق قانون مجلس، دیگر ارز دولتی وجود ندارد و اجرای این طرح اجتناب ناپذیر بود.
شمالی درباره زمان اجرای طرح هم تاکید کرد: هیچکس نباید از زمان اجرای این طرح آگاه میشد چراکه اطلاع از زمان تغییر قیمتها، برای مردم مشکلات دیگری را بهوجود میآورد.
او افزود: ما مشکلات را قبول داریم اما تمام واقعیتها نشان داده نمیشود. با اجرای طرح دارویار بسیاری از بیماران خاص هنگام مراجعه به داروخانه متوجه کاهش قیمت داروها شدند. همچنین بسیاری از کمبودهای دارویی نسبت به قبل از اجرای طرح دارویار کاهش یافته است. البته هنوز هم کمبود دارو وجود دارد و ما اعتقاد داریم حتی وجود یک مورد کمبود هم زیاد است و باید تلاش شبانهروزی برای رفع این کمبودها انجام شود.
نجات صنعت دارو
زهرا شیخی نیز در سخنان پایانی خود پرسید که آیا واقعا صنعت دارو نجات یافته است؟ آیا با اجرای این طرح پول به دست ذینفعان واقعی میرسد؟ آنچه شما میگوید با آنچه ما میبینم در تناقض است و چند درصد این طرح به واقع اجرایی شده است؟
شمالی در پاسخ به این پرسشها گفت: نباید نگاه یکطرفه داشته باشیم. باید دید چند درصد شکایت تولیدکنندگان درست است؛ ما شکایت برخی از تولیدکنندگان را میپذیریم و درصدد رفع مشکلات آنها نیز هستیم؛ اما باید توجه داشت که برخی از افراد فقط «تولیدکنندهنما»هستند و از ارز ترجیحی سوءاستفاده میکردند اما اکنون با حذف این ارز و کوتاهشدن دست این افراد از این منابع، آنان از شرایط موجود گلایه دارند و فریاد نابودشدن تولید سرمی دهند. در صورتیکه اساسا اینچنین نیست و تولیدکنندگان سوءاستفادهگر از ارز ترجیحی قطعا حمایت نشده و نمیشوند.
او تاکید کرد که برخی از پروندهها در قوه قضاییه در حال پیگیری است. ما نیز دوست داریم که پول به دست افراد واقعی برسد و به همین دلیل طرح اصلی ما آن است که پول بهجای بیمهها به داروخانهها پرداخت شود.
برنامه «پایش» به تهیهکنندگی سهیل سلیمانی کاری از گروه دانش و اقتصاد شبکه یک سیما است که هر هفته حوالی ساعت 23 بهصورت زنده پخش میشود؛ بازپخش این برنامه چهارشنبه حوالی ساعت 16 است.