آشنایی با داروی اضطراب کلردیازپوکساید

 کلردیازپوکساید (Chlordiazepoxide) متعلق به دسته‌ای از داروها به نام بنزودیازپین‌ها است که سیستم عصبی مرکزی را هدف قرار داده، ضد اضطراب، آرام بخش، خواب‌آور، شل‌کننده‌ عضلانی و ضد تشنج است.

به گزارش فارماتودی به نقل از وبلاگ روانشناسی منطق، کلردیازپوکساید اولین داروی بنزودیازپینی بود که معرفی شد. این دسته‌ دارویی با افزایش اثرات یک ماده شیمیایی طبیعی خاص در بدن به نام گابا عمل می‌کنند.

موارد مصرف کلردیازپوکساید

کلردیازپوکساید برای درمان اختلالات اضطرابی تجویز می‌شود و همچنین ممکن است به صورت کوتاه مدت، برای درمان علائم ترک الکل یا اضطراب قبل از جراحی نیز مورد استفاده قرار گیرد. برخی اوقات کلردیازپوکساید برای درمان سندرم روده‌ تحریک‌پذیر نیز به کارگرفته می‌شود.

مکانیزم اثر کلردیازپوکساید

کلردیازپوکساید همچون دیگر بنزودیازپین‌ها، با تقویت انتقال دهنده‌ عصبی گاما آمینوبوتیریک اسید (γ-Aminobutyric acid)  یا گابا (GABA) که یک بازدارنده است، اثر می‌‌گذارد. مزایای درمانی آن در اختلال اضطراب ناشی از مهار فعالیت عصبی در مدارهای ترس محور آمیگدال است. نیمه عمر این دارو 24 تا 48 ساعت است.

اشکال، دوز و نحوه مصرف پوکساید

کلردیازپوکساید به صورت قرص در دوزهای 5 و 10 میلی گرم موجود است. برای مصرف، دستورالعمل‌های پزشک خود را دنبال کنید. هرگز پوکساید را در مقادیر بیشتر از مقدار تجویز شده استفاده نکنید. اگر میل شدیدی به استفاده‌ی بیشتر از پوکساید دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. هرگز این دارو را با فرد دیگری، به ویژه فردی که سابقه‌ مصرف مواد مخدر یا اعتیاد دارد، به اشتراک نگذارید.

سواستفاده از پوکساید می‌تواند باعث اعتیاد، اوردوز یا مرگ شود. معمولا پوکساید بیش از 4 ماه مصرف نمی‌شود. مصرف پوکساید را بدون مشورت با پزشکتان قطع نکنید. اگر پس از مصرف طولانی مدت، به طور ناگهانی استفاده از دارو را متوقف کنید، ممکن است دچار علائم ترک کشنده شوید.

عوارض جانبی کلردیازپوکساید

عوارض جانبی شایع و نادر به نقل از medscape در ادامه آمده است.

عوارض شایع (بیشتر از 10 درصد)     

عوارض نسبتا شایع (کمتر از 1 درصد تا 10 درصد)

آتاکسی (ناهماهنگی حرکات عضلات)

خواب آلودگی

اختلال حافظه

رخوت

ضعف عضلانی

کهیر

کاهش میل جنسی

اختلالات قاعدگی

کاهش ترشح بزاق و خشکی دهان

افزایش/کاهش اشتها

افزایش/کاهش وزن

گیجی

سرگیجه

بازداری زدایی (عدم کنترل)

آکاتیزیا (بی قراری حرکتی)

درماتیت (التهاب پوست)

کاهش فشار خون

افزایش ترشح بزاق

اختلال عملکرد جنسی

بی اختیاری

لرزش

گرفتگی عضلات

وزوز گوش

گرفتگی بینی

هشدار مهم در مورد عوارض

عوارض ذکر شده به صورت همزمان در یک فرد رخ نمی‌دهد و برای هرکس ممکن است عوارض متفاوت باشد. با توجه به اینکه درصد شیوع عوارض در منبع (medscape) ذکر نشده بود، ما نیز به آن اشاره‌ای نکرده‌ایم.

تداخل پوکساید با سایر داروها

تداخلات دارویی می‌تواند نحوه‌ عملکرد داروهای شما را تغییر دهد یا خطر عوارض جانبی را بیشتر کند. در مورد تمام محصولاتی که استفاده می‌کنید (از جمله داروهای نسخه‌‌ای/غیر نسخه‌ای و محصولات گیاهی) به پزشک خود اطلاع دهید. هیچ دارویی را بدون تایید پزشک شروع یا متوقف نکرده، دوز آن را تغییر ندهید. در ادامه نمونه‌هایی از داروهایی که می‌توانند با کلردیازپوکساید تداخل کنند، فهرست شده‌اند.

آنتی اسیدها

برخی داروهای ضد افسردگی مانند فلوکستین، فلووکسامین، نفازودون

سایمتیدین

کلوزاپین

دیگوکسین

دی سولفیرام

کاوا

سدیم اکسی ‌بات

مصرف کلردیازپوکساید با سایر محصولاتی که آن‌ها نیز باعث خواب‌آلودگی یا مشکلات تنفسی می‌شود، و خطر عوارض جانبی جدی (مانند تنفس آهسته/سطحی، خواب‌آلودگی، سرگیجه شدید) را افزایش می‌دهد. اگر محصولاتی مانند موارد زیر مصرف می‌کنید، به پزشک خود اطلاع دهید:

داروهای ضد درد یا ضد سرفه مانند کدئین و هیدروکودون

الکل

ماری جوانا (حشیش)

سایر داروهای خواب یا اضطراب مانند آلپرازولام، لورازپام و زولپیدم

عضله شل کن مانند کاریزوپرودول و سیکلوبنزاپرین

آنتی هیستامین مانند ستیریزین و دیفن هیدرامین

سیگار کشیدن می‌تواند اثربخشی کلردیازپوکساید را کاهش دهد. اگر سیگار می‌کشید یا اخیرا سیگار را ترک کرده‌اید، به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا ممکن است به تنظیم (تعدیل) دوز نیاز داشته باشید.

هشدارهای کلردیازپوکساید

کلردیازپوکساید می‌تواند تنفس شما را کند یا متوقف کند، به خصوص اگر اخیرا از یک داروی مخدر یا الکل استفاده کرده باشید.

استفاده‌ نادرست از پوکساید همچنین می‌تواند باعث اعتیاد، اوردوز یا مرگ شود.

مصرف پوکساید را بدون مشورت با پزشکتان قطع نکنید. اگر پس از مصرف طولانی مدت، به طور ناگهانی استفاده از دارو را متوقف کنید، ممکن است دچار علائم ترک کشنده شوید.

برخی از علائم ترک می‌تواند تا 12 ماه یا بیشتر طول بکشد. اگر مصرف کلردیازپوکساید را متوقف کردید، و علائمی مانند حرکات غیرعادی عضلات، فعال ‌تر یا پرحرف ‌تر بودن، تغییرات ناگهانی و شدید در خلق یا رفتار، گیجی، توهم، تشنج یا افکار خودکشی دارید، فورا به پزشک مراجعه کنید.

ملاحظات مهم مصرف کلردیازپوکساید:

پوکساید را در دمای اتاق، به دور از گرما و رطوبت نگهداری کنید. داروی خود را در مکانی قرار دهید که هیچ‌کس نتواند از آن استفاده کند.

اسامی تجاری موجود در ایران:

پوکساکیم

للوکساید