تاریخ انقضای دارو چه زمانی است؟
تا هنگامی که در دارو بسته باشد، تاریخ انقضا مفهوم دارد؛ اما هنگامی که در دارو را باز کنیم و داروها را در مجاورت هوا که میکروبهایی وجود دارد، قرار دهیم؛ داروها حدود ۱۵الی۳۰ روز بعد از باز شدن در سالم میماند.
به گزارش بهداشت نیوز، دکتر نوشین محمد حسینی، داروساز نور، دمای زیاد و رطوبت را دو عامل اصلی آسیب رسان به داروها دانست و افزود: داروها باید دور از نور و رطوبت قرار گیرند. در اطاق پر نور یا دمای بیشتر از ۲۵ درجه سانتی گراد نگهداری نشوند؛ بنابراین بسیاری از داروها باید در محیطی با دمای خنک نگهداری شوند مگر داروهایی که شرایط خاص دارند.
او در خصوص افرادی که باید دارو را در خانه نگهداری کنند، گفت: بیماران مزمنی مانند بیماران صرعی و بیماران پیوندی که برای یک دوره مشخص باید دارو مصرف کنند و قطع دارو برایشان خطرناک است باید تا مدتی حداقل یک الی دو ماه دارو در منزل داشته باشند. یا کسانی که کودک با سابقه تب بالا و تشنج در منزل دارند نیز باید داروهای لازم برای تب بالا را با مشورت پزشک در منزل نگهداری کنند تا در صورت لزوم از داروها استفاده کنند.
این داروساز در ادامه به کشاورزان در خصوص نگهداری سموم دفع آفات توصیه کرد: افرادی که به هر دلیلی با سموم در ارتباط هستند مانند کشاورزان که مجبورند سموم دفع آفات را در منزل نگهداری کنند این امکان وجود دارد که یکی از اعضای خانواده با مصرف اشتباه سموم، دچار مسمومیت شود. بنابراین این افراد باید با مرکز اطلاع رسانی دارو ارتباط برقرار نمایند و راهنماییهای لازم را دریافت کنند تا در صورت مصرف اشتباه سم، کمکرسانی به فرد مسموم شده را از قبل آموزش دیده باشند.
محمدحسینی در رادیو سلامت به برخی داروهایی که نباید در منزل نگهداری شوند، اشاره و بیان کرد: از میان داروهایی که نباید در منزل نگهداری شوند میتوان به انواع آنتی بیوتیکها اشاره کرد؛ چرا که آنتی بیوتیک نباید خودسرانه مصرف شود؛ چرا که آنتی بیوتیک وقتی توسط پزشک تجویز میشود، باید دوره درمان آن کامل شود. در غیر این صورت مشکل آفرین میشود. چه بسا پزشک برای فرد آنتی بیوتیک تجویز میکند، حال به علت موثر نبودن دارو یا به علت حساسیت دارویی پزشک، مصرف دارو را قطع میکند و داروی دیگری را جایگزین میکند.
او با تاکید بر اینکه آنتی بیوتیک باقی مانده نباید در بین داروهاها باقی بماند، در این صورت مصرف داروی آنتی بیوتیک خود سرانه تلقی میشود، گفت: داروهایی که نمیشناسیم و نمیدانیم به چه منظور تجویز شدند را نباید نگهداری کنیم. همچنین داروهایی که بصورت فلهای در پاکت قرار میدهند و به تعداد مشخص یه بیمار داده میشود ممکن است ایجاد مسمومیت کند که علت مسمومیت مشخص نمیشود که با چه دارویی صورت گرفته است. پس هر دارویی که از بسته بندی خارج میشود را نباید در منزل نگهداری کرد.
این داروساز آشپزخانه، داخل کابینتهایی که نزدیک گاز و هود را از جمله مکانهای نامناسب برای نگهداری دارو عنوان و بیان کرد: چون حرارت گاز و بخارهای متصاعد شده از غذا به دارو آسیب شدید میرساند. کابینتهای داخل حمام و نزدیک در حمام که بخار ناشی از حمام خارج میشود؛ همچنین در محل روشویی که بخار حمام در آن فضا میپیچد و حرارت بالا میرود؛ و یا قرار دادن دارو در طولانی مدت در داخل اتومبیل بویژه اینکه دارو چند ساعت داخل اتومبیل در هوای گرم تابستان در خیابان، باقی میماند، دچار آسیب خواهند شد.
نگهداری انسولین
او با تاکید بر اینکه تا زمانی که انسولین را باز و استفاده نکردید حتما آن را در طبقات پایین یخچال قرار دهید، گفت: وقتی انسولین را باز میکنید بسته به نوع انسولین، مثلاً انسولین قلمی را بین ۱۰ الی ۲۰ روز میتوان بیرون یخچال هم نگهداری کرد.
محمدحسینی در ادامه یادآور شد: قرصهای محلول چربی مثل امگاسه و غیره را در فصل تابستان بهتر است در داخل یخچال نگهداری کرد؛ چون در هوای گرم اجزای آن به هم میچسبند و روغنشان تغییر شکل میدهد. از این رو، توصیه میشود در یخچال و در ظرف جداگانهای نگهداری شود.
او در پاسخ به این پرسش که آیا دارو حتما تا پایان تاریخ انقضا قابل مصرف است؟ اظهارداشت: خیر؛ اگر دارو هر نوع تغییر شکل داد مثلا در کرمها تغییر رنگ و بو ایجاد شود یا روی کپسولها برجستگیهای غیرمعقول مشاهده شود یا شربت آنتیبیوتیک و معده موقع همزدن یک دست نمیشود؛ در این صورت نباید از آن استفاده کرد.
این داروساز در پایان برنامه رادیو سلامت با بیان اینکه در بعضی موارد، داخل یک دارو استریل نگهدارنده قرار میدهند، خاطرنشان کرد: نگهدارندهها عمر مشخص دارند و تا هنگامی که در دارو بسته باشد تاریخ انقضا مفهوم دارد؛ ولی وقتی در دارو را باز کنیم و داروها را در مجاورت هوا که میکروبهایی وجود دارد، قرار دهیم؛ این دست داروها حدود ۱۵ الی ۳۰ روز بعد از باز شدن در سالم میماند.