۱ دی ۱۴۰۳ ۳:۴۲ ب.ظ
دارو قربانی تحریم‌های خارجی، سیاست‌های داخلی و تورم
افزایش ۷ برابری هزینه‌های تولید نیاز به نقدینگی را افزایش داده است و داروسازانی که نتوانند نقدینگی لازم را تامین کنند به تدریج ناچار به کاهش تا توقف تولید می‌شوند.
داروسازان طی ماه‌های گذشته فشار اقتصادی سنگینی را تحمل کردند؛ از یک طرف فشار ناشی از تحریم‌ها، از طرفی دیگر موج دنباله‌دار تورم اقتصادی، از سویی دیگر هم حذف ارز ترجیحی و عدم همکاری بانک‌های عامل برای پرداخت تسهیلات وعده شده باعث شد صنعت دارو با چالش شدید نقدینگی مواجه شود. تمام این اتفاقات هم در شرایطی رخ داده که قیمت‌های دستوری و سیاست اداره دستوری این صنعت نه تنها منتفی نشده بلکه به قوت خود باقی مانده است.
به گزارش فارماتودی به نقل از وب‌سایت بازار، بنابراین از یک طرف افزایش ناگهانی هزینه‌های تولید و حذف حمایت‌های دولتی اتفاق افتاد و از طرفی دیگر این قیمت‌های دستوری هستند که نمی‌گذارند پیکر نیمه جان داروسازی جان دوباره بگیرد. در این رابطه الیاس کهزادی، مدیر عامل شرکت داروسازی البرز دارو در خصوص موانع و چالش‌های فعلی صنعت دارو به بازار می‌گوید: زمان زیادی است که صنعت دارو گرفتار مجموعه‌ای از مشکلات شده؛ مشکلاتی که در نتیجه تحریم‌ها، تصمیمات گرفته شده در وزارت بهداشت و تا حدودی به نحوه تعامل دولت و بیمه‌ها بر می‌گردد.
افزایش ۶ تا ۷ برابری قیمت مواد اولیه دارویی
وی اضافه می‌کند: تاثیر تحریم‌ها را بر روی افزایش نرخ نهاده‌های تولید همچون مواد اولیه شاهد هستیم؛ به طوری که طی دو سال اخیر قیمت مواد اولیه نزدیک به ۶ تا ۷ برابر افزایش یافته است. بنابراین این گران شدن نیز تاثیر مستقیمی بر روی درآمد شرکت‌ها دارد و آن را منفی می‌کند. همچنین با افزایش بهای نهاده‌های تولید نیاز به نقدینگی افزایش می‌یابد که اگر بتوانیم تامین کنیم هزینه مالی بیشتری به شرکت تحمیل می‌شود. البته مشکل فقط به همین جا محدود نمی‌شود و به طور کلی پولی نیست که بتوانیم نقدینگی را تامین کنیم.
مدیرعامل شرکت داروسازی البرز دارو ادامه می‌دهد: وقتی منابع مالی در اختیار نباشد و نتوانیم نقدینگی مورد نیاز را تامین کنیم با مشکلات عدیده‌ای مواجه می‌شویم که شامل دشواری در تامین مواد اولیه، قطعات و تعمیر یا جایگزینی ماشین آلات و غیره می‌شود که نتیجه آن برای صنعت خیلی روشن است؛ یعنی ابتدا مجموعه‌ای از فعالیت‌های منتهی به تولید کاهش می‌یابد و بعد به مرحله تعطیلی بعضی از خطوط خواهیم رسید که در این بخش کمبود دارو رخ می‌دهد. همچنین طولانی شدن این شرایط در نهایت به خروج سرمایه گذاران و متضرر شدن شرکت منتهی می‌شود.
توقف تا تعطیلی کامل خطوط تولید
کهزادی با اشاره به حذف ارز دارو و تبدیل ارز ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی به ارز نیمایی بیان می‌کند: با توجه به اینکه نرخ ارز واردات مواد اولیه نیمایی در حدود ۸ برابر شده است، دو اتفاق باید رخ می‌داد که نداد؛ نخست با تغییر ارز به نیمایی نیاز به نقدینگی شرکت‌ها به شدت افزایش پیدا کرده که دولت باید برای این موضوع تمهیداتی می‌اندیشید و از صنعت دارو حمایت می‌کرد؛ برای مثال تسهیلات تکلیفی برای بانک‌ها مشخص می‌کرد و یا از طرق دیگری منابع مالی تامین می‌کرد تا شرکت بتوانند تولید را ادامه دهند، نه اینکه هزینه‌های تولید افزایش یابد و تولیدکنندگان نتوانند مواد اولیه مورد نیازشان را خریداری کنند و خطور تولید متوقف شود.
مدیرعامل شرکت داروسازی البرز دارو اضافه می‌کند: متاسفانه برخلاف اینکه انتظار می‌رفت در ابتدای اجرای برنامه حذف ارز، زیر ساخت‌هایی برای صنعت دارو در نظر گرفته شود اما در مقابل شاهد این بودیم که سیستم بانکی سیاست انقباضی در پیش گرفت و این شد که خیلی از شرکت‌ها نتوانستند منابع مالی کافی را تامین کنند. بنابراین نقدینگی لازم به واحدهای تولید تزریق نشد و همین موضوع منجر شد که مواد اولیه و قطعات مورد نیاز فعالیت خطوط تولید به موقع تامین نشود. از طرف دیگر با اجرای طرح دارویار، نرخ‌هایی که برای فروش اعلام شد نتوانست کفاف افزایش هزینه‌های تولید را بدهد.
او ادامه می‌دهد: تاثیر این تغییرات اخیر باعث شده سود شرکت‌های دارویی نسبت به سال‌های قبل حداقل در حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد کاهش یابد. این نیز در شرایطی است که اکنون از تورم ۵۰ درصدی صحبت می‌شود و همه این‌ها دست به دست هم می‌دهند که منافع مالی شرکت‌ها به قدری کاهش یابد که نه تولید کننده و نه سهام‌دار راضی نشوند. از طرفی ادامه‌دار شدن این وضعیت باعث می‌شود تولیدکنندگان توان بازسازی و به روز رسانی خطوط تولید را از دست بدهند و در بلند مدت با فرسودگی بیش از حد تجهیزات ناچار به تعطیلی شوند.
تولید محصولاتی بدون نمونه داخلی
مدیرعامل شرکت داروسازی البرز دارو در پاسخ به این سوال که چطور در همین شرایط دشوار توانسته‌اند جایگاه خود را در بین چند شرکت برتر دارویی حفظ کنند می‌گوید: یکی از دلایل موفقیت شرکت البرز دارو حتی در همین شرایط دشوار این است که نگاهی فرایندی و سیستمی به تولید داریم و اگر هر تولیدکننده‌ای بتواند در زمینه فعالیت خود زیرساخت‌ها را فراهم کند می‌تواند گام مثبتی در مسیر تولیدات خود بردارد. البته نمی‌گویم خیلی روند استانداردی را طی می‌کنیم اما برای داشتن نگاه سیستمی و فرایندی گام‌هایی برداشته‌ایم و به اعتقاد بنده کمی جلوتر از همکاران در این مسیر حرکت کرده‌ایم.
کهزادی اضافه می‌کند: به جرات می‌توان گفت یکی از ویژگی‌های خوب شرکت داروسازی البرز دارو انعطاف‌پذیری بالا است؛ یعنی به موقع به شرایط پیرامونی صنعت واکنش نشان می‌دهیم و به سرعت شیوه‌های جایگزین را بر می‌گزینیم، همه این‌ها هم نتیجه نگاه بلند مدتی است که به تولید و بازار دارویی داریم. دانشی که با ارزیابی پیوسته بازار دارو به دست می‌آید و بر اساس آن حتی استراتژی‌های شرکت را هم بهبود می‌بخشیم.
او تاکید می‌کند: بر اساس تمام آنچه که قبل‌تر به آن اشاره کردم هر سال محصولات جدیدی را به بازار ارائه می‌دهیم؛ محصولاتی که بر اساس تحقیقات بازار و ارزیابی‌هایی که انجام می‌دهیم تولید می‌شوند؛ یعنی فقط محصولاتی را در سبد تولید قرار می‌دهیم که از توجیه اقتصادی برخوردار باشد و این رمز موفقیت شرکت است.
کهزادی تصریح می‌کند: بنابراین محصولاتی که رقبا با تولید انبوه بازار آن‌ها را اشباع کرده‌اند را تولید نمی‌کنیم و دست به رقابت نادرست نمی‌زنیم. از این رو اگر نیاز بازار به محصولاتی در تیراژ تولید پایین باشد به سراغ آن‌ها می‌رویم اما به سراغ محصولات تکراری نمی‌رویم. از این رو بیشتر سعی می‌کنیم در تولیداتی که انجام می‌دهیم جزو اولین‌ها در بازار باشیم و حرف اول را بزنیم.
او می‌افزاید: در حقیقت کاری در همان چهارچوب‌های قبلی تولید داروهای قلبی عروقی، گوارش، مسکن‌ها، داروهای اعصاب و روان و غیره انجام می‌دهیم اما با این تغییر ساختار، بهره وری واحد توسعه کسب و کار خود را بهبود می‌دهیم.
