دستیابی ایران به فناوری تولید داروهای مشتق از پلاسما

مدیرعامل سازمان انتقال خون با بیان اینکه یک شرکت پالایشگر داخلی به فنآوری تولید داخلی داروهای مشتق از پلاسما دست یافته و در فاز اول موفق به تولید آلبومین و IVIG با پلاسمای ایرانی شده است، گفت: توسعه پالایشگاه‌های پلاسما و دستیابی به فناوری تولید داخلی تمامی داروهای مشتق از پلاسما، در دستور کار نظام سلامت کشور است.

به گزارش فارماتودی به نقل از ایسنا، مصطفی جمالی، مدیرعامل سازمان انتقال خون ایران در اولین اجلاس مدیران انتقال خون کشورهای عضو گروه ۵ حوزه سلامت (افغانستان، عراق، پاکستان، ایران، تاجیکستان) که در هتل استقلال تهران برگزار شد، با اشاره به اینکه هدف غایی این اجلاس، شناخت ظرفیت هریک از کشورهای عضو و بیان مشکلات موجود در آنها و در نهایت بهره‌مندی از همه ظرفیت‌ها و نیز امکانات سازمان جهانی بهداشت در جهت رفع این مشکلات است، گفت: مشترکات تاریخی، فرهنگی، دینی و نژادی موجود بین اعضاء، زمینه مناسبی را در مسیر تحقق این مهم فراهم می‌کند و می‌بایست به عنوان عاملی بسیار مهم در برنامه‌ریزی‌های آتی دبیرخانه جی ۵ لحاظ شود.

او افزود: سازمان انتقال خون ایران حدود ۵۰ سال پیش به عنوان سازمانی ملی تاسیس شد و از آن زمان تاکنون به صورت فزاینده‌ای، پیشرفت‌های قابل توجهی در تمامی ابعاد طب انتقال خون داشته که یکی از مهمترین آنها، تحقق شاخص اهدای خون ۱۰۰ درصد داوطلبانه از سال ۲۰۰۷ است. طبق گزارش سال ۲۰۱۸ سازمان جهانی بهداشت، سالیانه حدود ۱۱۸.۵ میلیون اهدای خون در جهان صورت می‌گیرد که از این میزان، سهم کشورهای عضو مدیترانه شرقی در حدود ۹.۹ میلیون بوده و جمهوری اسلامی ایران با اهدای بیش از دو میلیون در سال حدود ۲۱ درصد از کل خون‌های اهدایی در ۲۱ کشور عضو منطقه را تشکیل می‌دهد. در حالیکه میانگین نرخ اهدای خون به ازای هر هزار نفر جمعیت در کشورهای با درآمد متوسط به بالا ۱۶.۴ در هزار و در کشورهای عضو مدیترانه شرقی ۱۴.۴ در هزار نفر است، این نرخ در ایران حدود دو برابر بیشتر و معادل ۲۵ در هر هزار نفر برآورد شده است. متاسفانه هنوز در ۶۰ کشور نرخ اهدا به ازای هزار نفر جمعیت کمتر از ۱۰ اهدا در هزار نفر است.

جمالی با اشاره به اینکه بیش از ۸۹ درصد از خون‌های اهدایی در سطح جهان تبدیل به فرآورده‌های خونی می‌شوند، تصریح کرد: این نرخ در کشورهای با درآمد بالا و درآمد متوسط به بالا ۹۶ درصد و در کشورهای عضو منطقه مدیترانه شرقی ۶۵ درصد است؛ این در حالی است که سازمان انتقال خون ایران موفق شده است که با فرآوری بیش از ۹۸ درصد خون‌های اهدایی، در این شاخص نیز موفقیت بالاتری را تجربه کند.

او افزود: خوشبختانه در جمهوری اسلامی ایران، ۱۰۰ درصد خون‌های اهدایی در راستای پیشگیری از انتقال عفونت‌های منتقله از طریق خون، غربالگری می‌شوند و عفونت‌های هپاتیت B، C و HIV در میان اهداکنندگان خون کشورمان، در بین کشورهای شرق مدیترانه کمترین میزان شیوع را دارد.

او با بیان اینکه موسسه عالی طب انتقال خون وابسته به سازمان انتقال خون ایران با هدف نقش مشورتی و آموزشی، از جانب سازمان جهانی بهداشت و از سال ۲۰۱۴ به عنوان قطب آموزشی منطقه شرق مدیترانه فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی بسیار زیادی داشته است، گفت: برگزاری بیش از ۲۸ کارگاه آموزشی و بیش از شش کنگره بین‌المللی در حوزه طب انتقال خون نمونه‌ای از فعالیت‌های آموزشی این مؤسسه است. پتانسیل‌های آموزشی و پژوهشی موجود در موسسه عالی طب انتقال خون، می‌تواند فرصت‌های مناسبی برای طراحی و اجرای تحقیقات کاربردی مشترک بویژه در راستای تحقق اهدافی که در این اجلاس بین کشورها توافق شده را فراهم کند. همچنین پذیرش دانشجو و برگزاری دوره‌های آموزش کوتاه مدت و بلند مدت، در صورت درخواست هر یک از کشورها امکان پذیر است.

جمالی با تاکید بر اینکه بسیاری از تجهیزات و ملزومات مورد نیاز انتقال خون توسط شرکت‌های دانش بنیان داخل کشور تامین می‌شود، اظهار کرد: از این میان می‌توان به یخچال و فریزهای مخصوص بانک خون، شیکر انکوباتور و آژیتوتاتور پالکت، بالست فریزر، سانتریفیوژ یخچالدار، دستگاه اشعه (گاماسل) و تخت‌های مخصوص خونگیری اشاره کرد.

او ادامه داد: در طول بیش از ۱۶ سال گذشته و پس از تایید مراکز انتقال خون ایران توسط موسسه پل ارلیخ، پلاسمای ایران جهت تبدیل به داروهای مشتق از پلاسما از طریق پالایش قراردادی پذیرفته شد. مطابق گزارش سازمان جهانی بهداشت، اجرای پروژه پالایش قراردادی پلاسما منجر به صرفه جویی بیش از ۱۱ میلیون یورویی برای سیستم بهداشتی کشور شده است.

جمالی در خاتمه، تصریح کرد: درحال حاضر یک شرکت پالایشگر داخلی به فنآوری تولید داخلی داروهای مشتق از پلاسما دست یافته و در فاز اول موفق به تولید آلبومین و IVIG با پلاسمای ایرانی شده است. توسعه پالایشگاه‌های پلاسما و دستیابی به فناوری تولید داخلی تمامی داروهای مشتق از پلاسما، در دستور کار نظام سلامت کشور است.  طب انتقال خون دائما درحال پیشرفت است و برنامه ریزی جی ۵ می‌بایست به نحوی باشد که عالوه بر ارتقاء فرایندهای معمول انتقال خون در کشورهای عضو، پیش بینی لازم در جهت دستیابی سریع به آخرین دستاوردهای علمی طب انتقال خون مد نظر قرار گیرد. امیدوارم برگزاری این اجلاس گامی موثر در ارتقای عملکرد مراکز انتقال خون کشورهای عضو و شروع همکاری های مشترک دوجانبه و چندجانبه باشد.