راهی ساده برای حذف احساس گناه؛ دارونما!

احساس گناه احساسی ناخوشایند و طاقت فرسا است، اما پژوهشگران دانشگاه بازل نشان داده‌اند که به‌طرز مؤثری درمان احساس گناه با دارونما ممکن است؛ حتّی زمانی که فرد از خوردن دارونما اطلاع داشته باشد.

به گزارش فارماتودی، در تعامل با دیگر افراد، ممکن است همیشه رفتار ایده‌آلی نداشته باشیم. هنگامی‌که متوجه می‌شویم اعمال ما باعث آسیب هم شده، چه بسا بیشتر هم احساس گناه کنیم. چنین احساس ناخوشایندی ما را وا می‌دارد تا عذرخواهی کنیم و مسئولیت رفتارمان را بپذیریم.

از همین‌رو شاید چنین پرسش‌هایی به ذهن‌مان برسد، که درمان احساس گناه با کدام دارو امکان‌پذیر است؟ و یا  آیا می‌توان احساس گناه را درمان کرد؟ پژوهشگران دانشکده روانشناسی در دانشگاه بازل به‌بررسی همین موضوع پرداخته‌ و یافته‌هاشان را در مجلهٔ Scientific Reports نیز منتشر کرده‌اند.

برای خاطر همین است که گناه را احساس اخلاقی مهمی در نظر می‌گیریم، ولی با یک شرط تا زمانی که در خدمت یک هدف سازش‌پذیر باشد، به این معنی که مناسب و متناسب با موقعیت روی‌ بدهد. دیلان سزر، محقق بخش روانشناسی بالینی و روان درمانی در دانشگاه بازل می‌گوید: چنین چیزی می‌تواند روابط بین فردی را بهبود بخشد و بنابراین برای انسجام اجتماعی ارزشمند است.

کارکرد دارونماهای برچسب باز راز درمان احساس گناه!

برای برانگیختن احساس گناه، از داوطلبین این مطالعه خواسته شد درباره زمانی بنویسند که در آن قوانین آداب اجتماعی را نادیده گرفته، با افراد نزدیک ناعادلانه رفتار کرده، به آن‌ها صدمه زده‌ و یا آسیب رسانده‌اند. ایده‌ٔ پشت ماجرا این بود که شرکت‌کنندگان هنوز نسبت به موقعیّت انتخابی احساس بدی داشته باشند.

سپس شرکت‌کنندگان را به سه شرایط تصادفی تقسیم کردند: بدین ترتیب که به یک گروه از آن‌ها قرص‌های دارونما داده و به‌شان گفته شد که این یک داروی واقعی است، و در آن سو، به شرکت‌کنندگان گروه دیگر اطلاع داده شد که به آن‌ها نیز دارونما داده می‌شود.

هم‌چنین هر دو گروه می‌دانستند آنچه‌که به آن‌ها داده شده در برابر احساس گناه مؤثر خواهد بود. برای گروه کنترل هم هیچ دارویی در نظر گرفته نشد. نتایج نشان داد که احساس گناه در هر دو گروه دارونما در مقایسه با گروه بدون دارو به‌طور قابل توجهی کاهش یافته است. آن هم درست در زمانی که شرکت‌کنندگان می‌دانستند که دارونما به آن‌ها داده شده است. دیلان سزر، نویسنده اصلی این مطالعه، می‌گوید: بنابراین، مطالعه ما از این کشف جالب حمایت می‌کند که دارونماها حتّی زمانی که فرد از مصرف‌شان اطلاع دارد، کار می‌کنند، و شرح نحوه درمان کلید اثربخشی آن است.

هم‌چنین گفتنی است، شرکت کنندگان در این مطالعه همه سالم بوده، هیچ اختلال روانپزشکی نداشته و تحت درمان با داروهای اعصاب نیز نبودند.

کاربرد بالینی هنوز اثبات نشده است

در زمانی‌که احساس گناه غیرمنطقی باشد و برای مدت طولانی‌تری ادامه ‌یابد، به آن سازش‌ناپذیری می‌گویند. چنان‌که این احساسات می‌توانند بر سلامت افراد تأثیر بگذارند و از علائم رایج افسردگی هم محسوب شوند.

مطالعات علمی نشان داده‌ است که اثرات دارونما می‌تواند در درمان افسردگی موثر باشد. اما این یافته که دارونماهای برچسب باز می‌توانند برای احساسات قدرتمندی نظیر احساس گناه مفید باشند، رویکرد جدیدی است.

درمان احساس گناه

دیلان سزر می‌گوید، منطقی است که ما باید بکوشیم از این اثرات برای کمک به افراد آسیب دیده استفاده کنیم؛ به ویژه، تجویز دارونماهای برچسب باز، رویکردی امیدوارکننده است، چرا که با اجازه دادن به بیماران برای آگاهی کامل از نحوهٔ مداخله، استقلال بیمار را حفظ می‌کند.

سزر ادامه می‌دهد که نتایج این مطالعه گامی اولیه ولی امیدوارکننده و در جهتِ درمان‌هایِ خاص و اخلاقی‌تری است که برای شکایات روانی می‌توان با استفاده از دارونماهای برچسب باز آن را انجام داد.

امّا به‌هر روی، تحقیقات بیشتری باید درباره اینکه آیا درمان احساس گناه سازش‌ناپذیر با دارونما امکان‌پذیر است یا خیر انجام شود. و هنوز نمی‌دانیم‌ که آیا اثرات مشابه با سایر حالات روانی نیز امکان‌پذیر است یا نه و اگر بله، چگونه؟ با تمام این اوصاف برای دیلان سزر، یک چیز مسلم است: استفاده از دارونماهای برچسب باز یک گزینه درمانی ارزان و ساده برای بسیاری از شکایات روانی و جسمی است.