مبارزه با درمان تومورهای مغزی با کشف داروی جدید

گلیوبلاستوما که نوعی از سرطان مغز است، به دلیل ماهیت بسیار تهاجمی و کشنده‌اش، اغلب مقاوم به درمان‌های عادی است. بنابراین، محققان به دنبال ویژگی‌هایی از سلول‌های گلیوبلاستوما هستند که می‌تواند به اهداف موثری برای توسعه دارو منجر شود.

به گزارش فارماتودی به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، یکی از این ویژگی‌ها، وابستگی سلول‌های سرطانی به سنتز لیپید است که به عنوان تبدیل کربوهیدرات به چربی نیز شناخته می‌شود تا انرژی خود را تأمین کند.

مطالعات جدیدی که تحت رهبری دانشمندان در بیمارستان عمومی ماساچوست (MGH) انجام شده است، نشان می‌دهد که دارویی که آنزیم استئاروئیل کوآ دی‌ساتوراز ۱ (SCD) را مهار می‌کند، در این فرآیند اختلال ایجاد می‌کند و هنگامی که در موش‌های مبتلا به گلیوبلاستوما تجویز می‌شود، رشد تومور را به تأخیر می‌اندازد و حساسیت سلول‌های گلیوبلاستوما را به درمان‌های ضد سرطانی افزایش می‌دهد. این یافته‌ها که در مجله Science Translational Medicine منتشر شده است، ممکن است به گزینه‌های درمانی جدیدی برای بیماران منجر شود.

در طی یکی از مراحل سنتز لیپید‌های جدید، SCD اسید‌های چرب اشباع شده را به اسید‌های چرب تک غیراشباع تبدیل می‌کند. پیش از این، محققان نشان دادند که فعال شدن SCD و در دسترس بودن اسید‌های چرب تک غیراشباع، بستگی به رشد سلول‌های گلیوبلاستوما دارد.

در مطالعه جدید، تیم پژوهشی پتانسیل ضد گلیوبلاستوما یک مهارکننده SCD با نام YTX-۷۷۳۹ را آزمایش کرد. این ماده می‌تواند از سد خونی مغز عبور کرده و به عنوان یک داروی خوراکی در فاز اول آزمایش‌های بالینی برای درمان بیماران مبتلا به پارکینسون مورد بررسی قرار بگیرد.

محققان متوجه شدند که YTX-۷۷۳۹، برای سلول‌های بنیادی گلیوبلاستوما مشتق شده از بیمار، سمی است. با مسدود کردن  SCD، سلول‌ها، اسید‌های چرب اشباع زیادی را انباشته کردند که به این فرآیند سمیت چربی گفته می‌شود. همچنین، در زمانی که YTX-۷۷۳۹ به موش‌های مبتلا به تومور تجویز شد، فرآیند‌های دخیل در متابولیسم اسید‌های چرب در سلول‌های گلیوبلاستوما مهار شد و حساسیت سلول‌ها به شیمی درمانی معمولی گلیوبلاستوما افزایش یافت.

بنا بر اعلام وبگاه ساینس، دانشمندان هنگام بررسی مکانیسم‌های دقیق اثرات YTX-۷۷۳۹ بر روی سلول‌ها، متوجه شدند که مسیر سیگنالینگ MEK/ERK، سلول‌های گلیوبلاستوما را به‌طور ویژه‌ای در برابر YTX-۷۷۳۹ آسیب‌پذیر می‌کند، در حالی که مسیر سیگنالینگ AMPK برای محافظت از سلول‌های گلیوبلاستوما، عمل می‌کند و می‌تواند آن‌ها را در برابر درمان مقاوم کند. از دست دادن سنتز لیپید جدید که در صورت وجود YTX-۷۷۳۹، رخ می‌دهد.

یکی از محققان این طرح گفت: بر اساس نتایج مطالعات ما، فعالیت‌های MEK/ERK و AMPK، که می‌توانند در هنگام نمونه‌برداری از تومور شناسایی شوند، می‌توانند نشانگر‌های زیستی پیش‌بینی کننده برای انتخاب و طبقه‌بندی بیمار باشند. به عبارت دیگر، بیمارانی که تومور‌های آن‌ها دارای فعالیت قوی MEK/ERK هستند، احتمالاً از درمان‌هایی مانند YTX-۷۷۳۹ سود می‌برند، درحالی که این نوع درمان برای آن‌هایی که فعالیت AMPK بالایی دارند، کاربردی نخواهد داشت.

وی در ادامه افزود: یافته‌های ما باید به ایجاد الگو‌های درمانی برای به حداکثر رساندن اثربخشی، کمک کند. به عنوان مثال، برخی از دارو‌های پرکاربرد، مانند داروی ضد التهابی سالیسیلات یا ترکیب ضددیابتی متفورمین، فعال‌کننده‌های قوی AMPK هستند و می‌توانند برای اثربخشی YTX-۷۷۳۹ یا سایر درمان‌های هدفمند سنتز لیپیدی جدید، مضر باشند.