“دارویار” بلای جان داروخانه‌ها؛ گره کور دارو به دست چه کسانی باز می‌شود؟

چندی است با اجرای «طرح دارویار» و حذف ارز ترجیحی، افزایش قیمت‌های دارو دور از انتظار نبود.

به گزارش فارماتودی به نقل از خبرگزاری فارس، در اواخر سال گذشته معاون وزیر بهداشت، افزایش ۱۰ تا ۲۰ درصدی قیمت دارو در سال ۱۴۰۲ را با توجه به تناسب تورم کشور امری محتمل دانست و گفت: صنعت داروسازی نیز مانند صنایع دیگر هزینه‌های جانبی دارد که ممکن است با این روند قیمت دارو افزایش یابد، همچنین تغییر نرخ ماده‌ اولیه، نهاده‌ها، لوازم و ملزومات و … دور از انتظار نیست و افزایش ۱۰ تا ۲۰ درصدی قیمت دارو در مقایسه با تورم رقم بزرگی به حساب نمی‌آید.

از نظر برخی کارشناسان با اجرای این طرح و حذف ارز ترجیحی از صنعت دارو، این صنعت از بسیاری مشکلات احتمالی نجات پیدا کرد اما اجرای یکباره این طرح نگرانی‌هایی را برای فعالان حوزه دارو ایجاد کرده است به طوری که با حذف ارز ترجیحی و اصلاح قیمت‌ داروها باری از دوش تولید کننده برداشته شد اما بار افزایش قیمت داروها به داروخانه‌داران منتقل شده است.

بررسی‌ها گویای این موضوع است که با بالا رفتن قیمت داروها داروخانه دار مجبور است برای تأمین اقلام دارویی مورد نیاز خود نقدینگی‌اش را افزایش دهد تا در سفارشات جدید، کالاها را با قیمت بروز تهیه کند. همچنین با بالا رفتن درصد پوشش بیمه‌ها، برخی از بیمه‌ها در پرداخت معوقات داروخانه‌ها دچار مشکل شده‌اند به طوری که داروخانه‌های بخش خصوصی چندین ماه است مطالبات خود را از بیمه‌ها دریافت نکرده‌اند.

حال داروخانه‌ها با بالا رفتن قیمت‌ داروها و انباشت مطالباتشان از بیمه‌ها باید فکری به حال تأمین نقدینگی‌شان کنند. برخی از داروخانه‌داران اعلام می‌کنند که به دلیل کمبود نقدینگی درحال ورشکستگی بوده و از هدف اصلی خود یعنی فروش دارو دور شده و درآمد پرسنل خود را از محل فروش لوازم آرایشی و مکمل‌ها تامین می‌کنند.

بعداز اجرای طرح دارویار بیشتر کدام داروها را بیمه تقبل می‌کند؟

برای بررسی وضعیت داروخانه‌ها راهی تعدادی از داروخانه‌های شهر تهران شدیم. داروساز یکی از داروخانه‌های منطقه ۱۳ تهران درباره درصد پوشش بیمه‌ای داروها می‌گوید: در گذشته میزان پوشش بیمه‌ای داروها  ثابت بود اما الان متغیر است به گونه‌ای که میانگین تقبل هزینه دارو توسط بیمه ۷۰ و میانگین پرداختی بیمار ۳۰ درصد بود اما از زمان اجرای طرح دارویار معمولاً بیمه‌ها بین ۱۰ تا ۹۰ درصد مبلغ دارو را پوشش می‌دهند. البته این موضوع به نوع دارو و اینکه آن دارو تحت پوشش بیمه باشد یا نه بستگی دارد.

به گفته این داروساز، از پس از اجرای طرح دارویار برخی داروها خصوصاً داروهای عمومی و سرماخوردگی از پوشش بیمه خارج شده و به صورت آزاد محاسبه و به بیمار ارائه می‌شوند، از سوی دیگر بیشتر داروهای تخصصی و گران قیمت تحت پوشش بیمه‌ها قرار دارند. همچنین افزایش قیمت داروها در یکی دو سال گذشته نزدیک به چهار برابر بوده است.

چند درصد از مراجعه‌کنندگان با نسخه خرید می‌کنند؟

 طبق گفته یکی دیگر از داروخانه‌داران شهر تهران در طول شبانه روز بیماران با نیازهای متفاوت دارویی به داروخانه مراجعه می‌کنند. اگر داروخانه در نزدیکی اماکن پزشکی باشد تعداد نسخه‌ها بیشتر می‌شود. اما اگر در یک مکان معمولی باشد تعداد مراجعه کنندگان بدون نسخه آن بیشتر خواهد بود. اما عموم مردم برای تامین داروهای مورد نیاز خود به پزشک مراجعه نمی‌کنند ک همین موضوع باعث شده تا تامین دارو هزینه‌های زیادی را به بیمار تحمیل کند. از سویی برخی از داروخانه‌‌ها با بیمه ها همکاری نمی‌کنند و نسخه ها را به صورت آزاد ارائه می‌دهند.

افزایش چهار برابری قیمت دارو

 بررسی‌های فارس نشان می‌دهد، قبل از اجرای دارویار به علت تحریم‌ها و کمبود مواد اولیه در برخی از اقلام دارویی افزایش قیمت وجود داشت. اما بعد از اجرای این طرح قیمت‌ها دوباره افزایش یافت. به عنوان مثال یک ورق قرص سرماخوردگی ساده که قبل از اجرای این طرح دو هزار تومان قیمت داشت الان به قیمت ۱۰ هزارتومان در داروخانه‌ها فروخته می‌شود. قبلاً یک شیشه شربت دیفن هیدرامین پنج هزارتومان بود اما اکنون به مبلغ ۱۴ هزار تومان به فروش می‌رسد.

داروخانه‌داران برای افزایش بودجه خود چه کاری انجام می‌دهند؟

به گفته صاحبان داروخانه‌ها آن‌ها برای تأمین نقدینگی خود با وجود افزایش قیمت‌های حال حاضر و انباشت سرمایه‌شان در حساب بیمه‌ها و ناتوانی مؤسسات بیمه در پرداخت به موقع مطالبات آن‌ها مجبور به گرفتن وام از بانک‌ها شده‌اند. یکی از داروخانه‌داران مدعی است که یک میلیارد تومان از بیمه طلبکار است اما مدت طولانی است بیمه توانایی پرداخت طلب او را ندارد از همین رو مجبور است از خرید برخی برندهای دارویی خودداری کند.

کدام بیمه خوش حساب تر است؟

طبق اعلام وی به ترتیب بیمه‌های تأمین اجتماعی، نیروهای مسلح، خدمات درمانی و سلامت از سایر بیمه‌ها بیشتر مورد استفاده خانواده‌ها قرار می‌گیرد. همچنین بعد از بیمه بانک‌ها، بیمه نیروهای مسلح از همه خوش حساب تر و تأمین اجتماعی از همه بدحساب تر بوده است.

مشکل طرح دارویار چیست؟

اعتبارات نامناسب طرح دارویار و بدهی سنگین بیمه ها به داروخانه ها باعث شده تا بارها نمایندگان مجلس نسبت به این موضوع کمبود دارو هشدار دهند و حتی برخی از کارشناسان معتقدند با بودجه فعلی برای دارو طی ماه های آتی با کمبودهای دارویی مواجه خواهیم شد. همایون سامه یح، عضو کمیسیون بهداشت و درمان در مجلس نیز گفته است، اعتبارات اختصاص داده شده کفاف اجرای طرح دارویار را نمی‌دهد و این مسئله به وزارت بهداشت باز می‌گردد، نمایندگان در این راستا تذکرات لازم و کافی را داده‌اند اما با اعتبارات در نظر گرفته شده، نه تنها مشکلات دارویی کشور کمتر نمی‌شود حتی بیشتر هم خواهد شد.

 به گفته کارشناسان، طرح دارویار تاکنون در زمینه تسهیل روند درمانی و دارویی بیماران، خوب عمل کرده است. اما برای بهبود شرایط داروخانه‌داران و همچنین تسریع خدمت رسانی به بیماران باید اقدامی عاجل در زمینه تأمین بودجه بیمه‌ها و تسویه مطالبات داروخانه‌ها انجام شود تا بیماران طی ماه‌های آینده با تجربه تلخ کمبود ساده‌ترین داروها مواجه نشوند.