رفع کمبود دارو دائمی نیست؛ آرام بخشی و تب بری فقط تا کاهش مجدد فشار ارز نیمایی
هر چند این روزها کمتر خبری از کمبودهای دارویی شنیده میشود و شاید از بحران اوایل پاییز که انواع آنتی بیوتیک و شربتهای استامینوفن کودکان دچار کمبود شدید شده بود خارج شده باشیم اما هنوز که هنوز است مشکلات داروسازان برطرف نشده است.
به گزارش فارماتودی به نقل از وبسایت بازار، البته معضل قیمتگذاری تا که باعث توقف برخی از خطوط تولید شده بود تا حدودی برطرف شده است اما ارز نیمایی که به جای ارز ترجیحی ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی قرار گرفته بود نیز اکنون به سختی تامین میشود. از طرفی هنوز بانک مرکزی نیز نتوانسته است نسبت به وعده تسهیلات ۱۵ هزار میلیارد تومانی که قرار بود به داروسازان تخصیص داده شود عمل کند.
سایه مشکلات بر سر تولیدکنندگان دارو
در این رابطه نیز چندی پیش سید حیدر محمدی رئیس سازمان غذا و دارو نیز گفته بود که مشکلات دارویی شرکتهای داروسازی برطرف نشده و از تسهیلات ۱۵ هزار میلیارد تومانی وعده شده از سوی بانک مرکزی تنها بخش ناچیزی تخصیص داده شده است. از این اگر بر فرض حتی قیمتگذاری داروها اصولی باشد که به اعتقاد کارشناسان این بخش نیست، با تغییر نرخ ارز از ترجیحی به نیمایی نیاز به نقدینگی شرکتهای داروسازی چندین برابر افزایش یافته که دولت باید برای جبران آن تسهیلات ارائه میداد که هنوز این نقدینگی به دست داروسازان نرسیده است.
همین عدم تحقق تسهیلات نشان دهنده این است که هنوز زیرساختهای اجرای طرح دارویار به طور کامل فراهم نشده است و به گفته برخی از منابع از ۱۳ بانک عاملی که قرار بود نقدینگی لازم را در قالب تسهیلات تامین کنند ۱۱ بانک هنوز زیر بار چنین تعهداتی نرفتهاند. البته برخی از دلیل عدم همکاری بانکها را نبود منابع مالی در این مجموعههای مالی میدانند.
در کنار این مساله هنوز که هنوز است در انتهای زنجیره دارو، داروخانهها هم نمیتوانند معوقات خود از شرکتهای بیمهگر به استثنای بیمه سلامت را دریافت کنند که این موضوع نیز پروسه بازگشت نقدینگی از طریق شرکتهای پخش به شرکتهای داروسازی را طولانیتر کرده است.
پایههای لغزان صنعت داروسازی با نوسان ارز نیمایی
در رابطه با وضعیت تامین دارو در شرایط فعلی وحید محلاتی، عضو هیئت مدیره انجمنهای شرکتهای پخش ایران به بازار گفت: اگر خبر در خصوص کمبودهای دارویی کمتر مخابره میشود؛ یعنی تعداد کمبودها هم کمتر است. اما نکتهای که هست این است که یک ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی برای دارو اعلام کردهاند اما واقعا به این قیمت ارز در دسترس نیست و در عمل قیمتی که شرکتها میگیرند بالای ۳۰ هزار تومان است. البته باز این ارز نسبت به ارز آزاد ۴۰ هزار تومانی فاصله زیادی دارد.
او اضافه کرد: همین ارز نیمایی یک زمانی به اندازه کافی با همان ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی در دسترس بود اما الان چون اختلاف قیمت نیمایی با آزاد زیاد شده است در دسترس با همان قیمت نیست. بنابراین شاید با سختی بتوان ارز نیمایی را با ۳۱ هزار تومان و ۳۲ هزار تومان تامین کرد.
محلاتی با اشاره به اینکه هزینه تولید دارو دوباره افزایش یافته است تاکید کرد: تغییر نرخ ارز نیمایی یک افزایش هزینهای را برای شرکتها به دنبال دارد که دسترسی به مواد اولیه را سختتر میکند. بنابراین همانطور که در تیرماه یک تغییر نرخ ارز را تجربه کردیم و برخلاف درخواست شرکتها برای اصلاح نرخ دلار و دسترسی به مواد اولیه و ادامه تولید قیمتها با تاخیر به روز رسانی شد و با کمبود دارو مواجه شدیم. اکنون نیز یا باید ارز نیمایی به نرخ مصوب تامین شود یا دوباره قیمتها به روز رسانی شود.
این کارشناس صنعت دارو ادامه داد: بعد از کمبود دارو در مهر و آبان و پس از اصلاح قیمتها، شرکتها تازه توانستند برای تامین مواد بروند و یکسری از مواد اولیه مورد نیازشان را تامین کنند و اکنون نیز در حال تولید هستند. بنابراین درس مهمی که میتوان در این حوزه گرفت این است که اگر به موقع قیمتگذاری انجام شده بود کمبودها هم کمتر میشد.
احتمال برگشت بحران کمبود دارو در سال پیش رو
شریفیان داروساز نیز با تاکید بر این موضوع که نرخ ارز نیمایی چالشی برای تامین آینده دارو است به بازار گفت: تامین ارز نیمایی میتواند دوباره آینده بازار دارو را دچار چالش کند؛ یعنی اگر قرار است مبنا همین ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی برای قیمتگذاری باشد باید تامین شود. در غیر این صورت همانطور دکتر محلاتی گفت اگر قرار است ارز به بهای ۳۲ هزار تومان و بیشتر به دست شرکتها برسد باید قیمت دارو هم دوباره به روز رسانی شود.
او در پاسخ به این سوال که کمبودهای دارویی اوایل سال پیش رو بر میگردد یا نه؟ اضافه کرد: اگر برنامهریزی اصولی انجام شود مشکلی نخواهیم داشت اما اگر چارهای برای این مساله اندیشیده نشود از بعد از سال دوباره کمبودها را شاهد خواهیم بود. همچنین بعد از سال هزینه دستمزد و سایر هزینههای تولید هم افزایش مییابد و چالشهای داروسازان به طور حتم زیادتر میشود.
این داروساز تاکید کرد: خوشبختانه اکنون کمی از حالت بحران کمبود دارو خارج شدهایم و اما کماکان هنوز به مرحلهای نرسیدهایم که همه خیالشان راحت باشد. اما با توجه به مشکلاتی همچون نرخ ارز و بدهی بیمارستانهای دانشگاههای علوم پزشکی به شرکتهای پخش اگر این مشکلات برطرف شود چالشها کمتر میشود اما اگر چاره اندیشی نشود کمبود دارو شاید شدیدتر بر گردد.